روف گاردن
روف گاردن چیست؟
به زبان ساده به مکان فضای سبز در پشتبام روف گاردن (Roof Garden) یا بام سبز میگویند. شهرنشینی باعث افزایش ترافیک، کمبود غذا، کمبود مسکن و آلودگی محیطزیست در دهههای اخیر شده است. از همین جهت کشاورزی شهری، بهعنوانمثال روف گاردن میتواند مشکلاتی را که شهرنشینی ایجاد کرده است، تسکین دهد.
همه انسانها احتیاج به مکانی برای کاهش استرس و لذت بردن از زمان خود دارند. برخی از افراد ترجیح میدهند که در محل زندگی خود مکانی سرسبز و به طور خلاصه باغ کوچکی داشته باشند. روف گاردن همان باغ کوچک است. پس با ما در این مقاله همراه باشید تا به طور مفصل خدمت شما عزیزان توضیح دهیم که روف گاردن یا بام سبز چیست.
تاریخچه روف گاردن
از ابتدای تاریخ مردم برای خانههای خود پشتبام داشتهاند. اولین سابقه بام سبز به 4000 تا 600 سال قبل از میلاد مسیح برمیگردد.
باغها و تراسهای زیبای بابل (کشور عراق کنونی) که روی پشتبامهای آنها گیاهان به طور زیبایی کاشته شدهاند گواهی این ادعا در مورد تاریخ بام سبز است.
یکی از اولین مناظر طراحی شده روف گاردن به سفارش پاپ پیوس دوم در ایتالیا در سال 1463 بود. همچنین در ایالات متحده آمریکا، بام سبز در دهه 1890 در شهر نیویورک محبوب شد.
در اواخر قرن 20 بام سبز بهعنوان یک مدل تازه عمدتاً برای ثروتمندان ساخته میشد. در اواسط دهه 1970 سیستم جدیدی در آلمان ایجاد شد و اولین سیستمهای روف گاردن در مقیاس وسیعی به بازار عرضه شد.
پس از چند سال سیستمهای بام سبز به آبیاری پیچیده و محافظت در برابر نفوذ ریشه مجهز شدند.
دومین گام بزرگ در توسعه بام سبز در اواخر سال 1980 بود. هدف آن ایجاد سیستمهای سبک و ارزانتر بود که میتواند در سقفهای بزرگ و مسطح اعمال شود.
انگیزه اصلی ایجاد بامهای سبز گسترده ترمیم طبیعت و محافظت از غشاهای سقف در برابر عناصر و نوسانات دما بود.
چرا باید روف گاردن داشته باشیم؟
- محلی برای تعاملات بین واحد همسایگی و سالن اجتماعات
- باغی ارزان و در دسترس برای اوقات فراغت
- چشم اندازی به شهر و دسترسی تمام واحدها
- محلی امن برای بازی بچهها
- ارزشی افزوده برای کلیه واحدها و امتیازی ویژه برای سازندگان
- صرفهجویی در اتلاف انرژی و مانع آلودگی صوتی
- صرفه اقتصادی
بهطورکلی بام سبز ایجاد فضای سبز بر روی پشتبام است تا از این طریق طبیعت را در زندگی دخیل کرده و از آن به نحو احسنت بهره ببریم. روف گاردن این فرصت را برای شما فراهم میکند که باغ شما مشرف به شهر باشد تا شما بتوانید از مناظر لذت ببرید.
اگر به دنبال ساخته باغچه هستید؛ ما برای شما در رابطه با این موضوع مطلبی را گرد آوردهایم. پیشنهاد میکنیم خواندن آن را از دست ندهید.
نورپردازی روف گاردن
ممکن است شما بخواهید بدانید آیا بام سبز به نورپردازی احتیاج دارد یا خیر؟! نورپردازی یکی از مواردی است که اهمیت زیادی در روف گاردن دارد.
یک از راهها برای دستیابی به احساسات عمیق و رمانتیک در این فضاها، استفاده از روشنایی کم و لطیف در قسمت بالای دیوار یا پایین درختان است که محیط را کاملاً احساسی میکند.
نورپردازی ملایم در شب میتواند فضای دوستداشتنی و صمیمی را به وجود آورد. علاوه بر این، نورپردازی در شبها سبب تشخیص دادن راه ورودی و خروجی میگردد.
چند ایده
- برای روشنایی پلهها در بام سبز بهترین گزینه استفاده از چراغهای لاینی است.
- از سه رنگ سفید، خاکستری و آبی فیروزهای در نورپردازی بام سبز خود استفاده کنید.
- اطراف باغچه خود را سیستم روشنایی با لامپهای رنگی نورپردازی کنید.
- روشنایی جذابتر کمک میکند تا روف گاردن زیباتر و هیجانانگیزتری داشته باشید.
- از چراغهای فول کالر و مولتی کالر استفاده کنید.
- استفاده از فواره و آبنماهای آبشار مانند به ایجاد حس آرامش و کاهش استرس کمک زیادی میکند؛ لذا در این بخش ما به شما توصیه میکنیم که از چراغهای فوارهای در مدلهای مناسب بکار ببرید.
مراحل ساخت روف گاردن
- پیش از هر چیز باید طراحی اولیه و همچنین ثانویه انجام شود.
- مرحله دوم باید برآورد هزینه از اجرای طرح را در نظر بگیرید.
- روش اجرای طرح را برنامهریزی کنید.
- محوطهسازی با استفاده از مواد و مصالح استاندارد مخصوص روف گاردن
- ایزوله لاسیون
- ساخت زهکش و فیلتر و لایهبندی سطح زیرین
- خاک مخصوص بام سبز
- کاشت گیاهان مخصوص بام سبز
- آبیاری دستی یا اتوماتیک
- طراحی نورپردازی
- ساخت آلاچیق در پشتبام
- ایجاد باربیکیو
- ساخت آبنما
زیرسازی
شاید برای شما سؤال پیش بیاید که زیرسازی موردنیاز روف گاردن چیست؟ برای اجرای بام سبز به روش گسترده و متمرکز نیاز است که پنج لایه روی سطح پشتبام کار شود.
- لایه اول: این یک عایق رطوبتی است که روی آن از لایه ضد ریشه استفاده میشود. کار اصلی لایه ضد ریشه این است که از نفوذ ریشه به سطح پشتبام جلوگیری کند. این لایه در بازار به نام لایه ژئوممبران شناخته میشود.
- لایه دوم: اسم این لایه ژئوتکستایل است.
- لایه سوم: لایه ژئودرین نام دارد که کار اصلی این لایه حفظ رطوبت ریشه و درعینحال هوادهی به ریشه است.
- لایه چهارم: لایه فیلتر خاک است که روی لایه ژئودرین قرار میگیرد و از شسته شدن خاک جلوگیری میکند.
- لایه پنجم: در این لایه خاک ریخته میشود که روی همین خاک کاشت انجام میشود.
روش مدولار
این روش کمی متفاوتتر از روش متمرکز و گسترده است. در این روش هیچ اتصالی روی پشتبام نداریم و بهمنظور جلوگیری از آسیب به ایزوگام پشتبام، نیاز است که یکلایه 3 سانتی ملات و یا از موزاییک استفاده شود.
بعد از آن از یکسری باکسهای پیشساخته که از جنس ورق گالوانیزه هستند استفاده میشود و سایر لایهها همانند روش قبلی مورداستفاده قرار میگیرند و عمل میکنند.
فیلترینگ
در این عملیات از انتقال املاح خاک به سطوح پایینتر جلوگیری میشود. عدم انجام این عملیات باعث تغییر بافت خاک و مسدود شدن مسیرهای زهکشی میشود.
پوشش گیاهی
برای کاشت گیاه حتماً بایستی شرایط محیط در نظر گرفته شود و تمرکز بر انتخاب گونههای گیاهی مقاوم به شرایط اقلیمی باشد.
ازآنجاییکه کشور ما دچار کمبود آب است، آبیاری اتوماتیک پیشنهاد میشود و همچنین در آبیاری اتوماتیک سهولت نگهداری گیاه مناسبتر و راحتتر است.
عایق رطوبتی روف گاردن
جهت جلوگیری از نفوذ رطوبت از لایههای بالایی بام سبز، سطح روی سقف باید بهخوبی عایقبندی شده باشد.
عایق قیروگونی پراستفادهترین عایقهایی هستند که در بام سبز استفاده میشوند.
عایق رطوبتی ژئوممبران PVC
از مهمترین مزایای استفاده از این روکش میتوان به مواردی همچون : استحکام مکانیکی، سهولت در شکلگیری، مقاومت بسیار خوب در برابر نفوذپذیری، خاصیت اشتعال پایین اشاره کرد.
عایق صوتی
یکی از مشکلات شهرها بودن سروصدای زیاد است که کیفیت زندگی را پایین آورده است؛ لذا داشتن روف گاردن عایق صوتی پشتبام را افزایش میدهد.
انتخاب خاک
خاک یکی از موارد مهمی است که باید موردتوجه قرار بگیرید چراکه دارای محدودیتهایی است.
اول اینکه خاک در بام سبز باید وزن مخصوص کمتری داشته باشد. خاک مورد نیاز باید توانایی جذب آب بیشتری داشته باشد.
خاک مخصوص بام سبز باید داری مواد غذایی باشد و از دادن کود به خاک اجتناب کنید. دلیل آن این است که تعویض خاک در روف گاردن با تعویض خاک در باغچه تفاوت دارد.
تأسیسات مناسب
تأسیسات بام سبز شامل دو بخش است.
بخش اول تأسیسات مکانیکی و بخش دوم تأسیسات برقی.
تأسیسات برقی بام سبز شامل لولههای برق و نیز از جمله تأسیسات مکانیکی میتوان به لوله آب اشاره کرد.
از دیگر تجهیزات تأسیسات بام سبز میتوان به سیمکشی، سینک و… که در پایان کار اجرا میشوند نام برد.
گذاشتن گلدان با گلهای رنگی نیز به زیبایی فضای پشت بام شما میافزاید. به اگر میخواهید در فضای پشت بامتان از گلدان استفاده نمایید. خواندن مقاله زیر را از دست ندهید.
نکته
اگر قصد دارید که از شومینه در بام سبز خود استفاده کنید باید به شما بگوییم که تأسیسات گازی هم به تأسیسات شما اضافه خواهد شد.
تجهیزات روف گاردن
به وسایلی که در ساخت بام سبز موردنیاز بوده و باید برای ایمنی بخشی در کف بام انجام شود تجهیزات بام سبز گفته میشود.
حالا میخواهیم برای شما شرح دهیم که تجهیزات بام سبز چیست؟
- تجهیزات فیلتراسیون
- تجهیزات زهکشی
- تجهیزات لایه محافظ
- تجهیزات ژئوتکستایل
- تجهیزات ضد ریشه
- تجهیزات عایق
همچنین اگر میخواهید بام سبز خود را مجهزتر و زیباتر کنید میتواند از وسایل دیگر مانند: آلاچیق، میز و صندلی، شومینه، باکسهای گل و گلدان استفاده کنید.
نکته
اگر میخواهید به ایزوگام پشتبام شما هیچ آسیبی وارد نشود میتوانید از آلاچیقهای آهنی که هیچ اتصالی به پشتبام ندارند استفاده کنید.
میتوانید بهجای هزینه برای آلاچیق از سایبانهای چتری شکل استفاده کنید که از نظر اقتصادی بسیار مقرونبهصرفه هستند.
استانداردهای روف گاردن
اگر میخواهید بازدهی بام سبز خود را بالا ببرید بهتر است که استانداردهای مهم فضای سبز پشتبام را مدنظر قرار دهید.
ازآنجاییکه هر منطقه در کشور ما شرایط آبوهوایی خودش را دارد، باید از گیاهان بومی هر منطقه با شرایط آبوهوایی مساعد شهری که در آن زندگی میکنید استفاده شود.
استفاده از مصالح بازیافتی ساختمان هم از مواردی است که در استانداردسازی بام سبز باید به آن توجه شود. استفاده از غشای ضد آب از موارد دیگر استانداری سازی بام سبز است.
حذف کودهای شیمیایی و آفتکشها هم از موارد مهم تلقی میشوند. بکار بردن سیستم زهکشی برای جمعآوری آبهای سطحی و استفاده مجدد از آنها در سیستم آبیاری از استانداردهای خیلی مهم است.
معایب روف گاردن
- هزینههای بیشتر نسبت به بامهای سنتی دارند.
- افزایش بار وزن سقف. سقفهای بام سبز سنگینتر هستند و به همین ترتیب برای اجرای آنها نیاز به پشتیبانی ساختاری بیشتری وجود دارد.
- نیاز به نگهداری بیشتر دارد.
تصورات غلط در مورد روف گاردن چیست؟
چند تصور غلط در رابطه با این باغچههای زیبا بین همه به وجود آمده؛ که ما در این قسمت سعی داریم از آنها رفع ابهام نماییم.
اولین اشتباه
اولین تصور غلط برخی مردم این است که بام سبز قابل نشست است. در مورد این ادعا باید بگوییم که شواهد کمی وجود دارد که بام سبز نشست داشته است.
واقعیت این است که بام سبز از غشای ضد آب سقف یک ساختمان محافظت میکند و آن را از تابش نور ماوراء بنفش که باعث زنگزدگی و پوسیدگی میشود حفظ میکند.
خلاصه اینکه اگر بام سبز بهدرستی نصب شود، میتواند عمر سقف ساختمان را طولانی کند.
اشتباه دوم
دومین تصور این است که باغچههای پشتبام میتوانند مشکلات ساختاری ایجاد کنند. در معماری مدرن، معماران و مهندسان سازه حتی در طراحی ویلا، میزان باری که در اثر محوطهسازی که شامل آلاچیق، پرگولا، فضای سبز و یا آبنما است را برای ساخت بام سبز را در نظر میگیرند.
آخرین اشتباه
سومین تصور این است که برای داشتن بام سبز هزینه بسیار بالایی باید پرداخت شود. حقیقت این است که اگر کسی نداند که از کجا ساخت روف گاردن را شروع کند کمی پرهزینه به نظر میرسد.